Wekî ku 32 sal ji ser Behdînan Enfalî re derbas bûye, xizmên qurbanîyan laşên kesên jîyana xwe ji dest dane dixwazin werin dîtin û anîn herêma Kurdistanê.

Digel ku 16 gundên li herêmê di Enfala Behdînanê de wêran bûn, qonaxa paşîn a komkujîya 8 qonaxa Enfal, bi hezaran sivîl malên xwe terikandin.

Li Behdinan Enfali, ku 5 beşên arteşa Iraqê beşdar bû, mizgeft û dêr hatin wêran kirin, ligel kiryarên darvekirin, girtin û revandin û her weha êrişên kîmyewî.

Behdinan Enfali di 25 Tebax 1988 de destpê kir û heya 6 Îlona 1988 berdewam kir.

Kî ji operasyonê xelas bû,  neçar ma ku bireve Tirkîye.

Enfal di 8 qonaxan de cî girt

Sîyaseta komkujî û koçberîya Enfalê, li ser bingeha Qurana ayeta Anfal, di 8 qonaxan de pêk hat.

Operasyona Enfal, ku hema hema li hemî deverên Kurdistanê berfireh bû, di 14-ê Avrêl 1988an de gihîştî dimenek pir xeternak.

Bi biryareke ku di sala 2007an de hat girtin, Dadgeha Bilind ya Tawanan ya Enfalê wekî jenosîdek li dijî Kurdan pejirand, û dema ku rejima Seddam bidawî bû, bi sedan rayadarên Iraqî bi hinceta ku ew beşdarî komkujîya Enfalê bûn, hatin girtin.

Komkujî li seranserê Kurdistanê belav bû

Qonaxa yekemîn a komkujîya Enfalê di 23yê Sibata 1988an de li herêma Cafayet dest pê kir û heya 18ê Adarê heman salê berdewam kir.

Qonaxa 2emîn, ku di 22ê Adarê de dest pê kir û 2ê Nîsanê bi dawî bû, herêma Qeredax dagir kir.

Qonaxa sêyemîn, ku li Germîyanê dest pê kir, di 7ê Avrêlê de dest pê kir û heya 20ê Nîsanê berdewam dike.

Qonaxa 4emîn di 3ê Adarê de li deverên Qelay Sewke û Zeyi Bic dest pê kir û heya 15ê Adarê berdewam kir.

Qonaxa 5, 6 û 7emîn, ku ji 15ê Adarê dest pê kir û heya 25ê Adarê berdewam kir, herêmên Shaqlawa û Rewanduz dagir kir.

Armanca qonaxa paşîn, ku di 26ê Adarê de dest pê kir û heya 9ê Îlonê berdewam kir, tevahîya herêma Behdînan bû.

182 hezar Kurd kuşt

Rejîma Baas, ku di dema operasyona Enfalê de li hemû gund, bajarok û navçeyan li van herêman Kurdan qetil kiribû, yên mayî ber bi başûrê Iraqê ve derxist.

Zêdetirî 182 hezar Kurd bi rêbazên hov ên mîna kuştina girseyî û gulebarankirin, û di gorên komî de hatin veşartin, û nêzî 4 hezar gund hatin wêran kirin.