32 sal berê yekemîn ezmûna hilbijartinê bi awayekî demokratîk li Herêma Kurdistanê di 19’ê Gulana 1992’an de hate kirin.

Hilbijartin bi serpereştî û çavdêriya ji aliyê nûnerên gelek rêxistinên biyanî yên di warê mafên mirovan û demokrasiyê de, endamên Parlamentoya Ewropayê û rojnamevanên biyanî ve hate kirin.

Li Herêma Kurdistanê 5 qonaxên hilbijartinan hatine kirin û gelek guhertin di proseya hilbijartinan de hatine kirin, da ku proseya demokrasiyê li Herêma Kurdistanê bipêş bikeve.

Di 28ê Nîsana 1992an de, Bereya Kurdistanî yasaya hejmar 1 ya hilbijartinên Encûmena Niştimanî ya Kurdistanê pesend kir û bû bingeha yekemîn ezmûna demokratîk û ew valahiya yasayî û îdarî ya ji encama vekişîna dam û dezgehên hikûmeta Iraqê derketibû, tijî kir.

Yekem hilbijartinên Parlamentoya Kurdistanê bi dengdana rasterast, veşartî û eşkere, bi hevkarî û piştevaniya çavdêrên biyanî û dostên gelê Kurd birêve çû.

Xula yekem a hilbijartinên Parlamentoya Kurdistanê, di ezmûna yekem a hilbijartinên demokratîk de li gor yasaya hejmar (1) ya Bereya Kurdistanê di 19/5/1992 de birêve çû. Hilbijartin ji aliyê nûnerên gelek rêxistinên biyanî yên di warê mafên mirovan û demokrasiyê de, endamên Parlamentoya Ewropayê û rojnamevanên biyanî ve hat çavdêrîkirin. Tê de 967 hezar û 229 dengder bi rêjeya %87,4 beşdar bûne.

Di 30.12.2005an de, xula duyem a hilbijartinên Parlamentoya Kurdistanê bi beşdariya 13 lîsteyên cuda birêve çû. 1 milyon û 753 hezar û 919 dengder, bi rêjeya %75.6 tê de beşdar bûn û bi zêdekirina 6 kursiyan, hejmara kursiyên parlamentoyê ji 105an, bû 111 kursî.

Ev prose hevdem bû ligel hilbijartinên Parlamentoya Iraqê û encumenên parêzgehên Iraqê. Piştî rûxandina rejîma Seddam ev yekemîn hilbijartinên giştî bû li Kurdistan û Iraqê.

Roja 25/7/2009 xula sêyem ya hilbijartinên Parlamentoya Kurdistanê di atmosfereke aram û bi amadebûna gelek çavdêrên navdewletî, biyanî, ereb û herêmî birêve çû. 24 lîste li ser kursiyên parlamentoyê hevrikî kirin û milyonek û 266 hezar û 397 dengderan û b rêjeya %69,60 beşdarî proseyê bûn.

Roja 21/9/2013 çaremîn xula Parlamentoya Kurdistanê bi sîstema nîvvekirî birêve çû. 31 lîste li ser kursiyên parlamentoyê hevrikî kirin û 1 milyon û 956 hezar û 331 dengder beşdarî pêvajoyê bûn.

Roja 30.9.2018an xula pêncem a hilbijartinên Parlamentoya Kurdistanê bi beşdariya 29 lîste û qewareyên cuda û bi beşdariya 1 milyon 845 hezar û 979 dengderan û bi rêjeya beşdariyê %59 birêve çû.

K24