Kombîyayişê 32. yê Guba Xebate ya Vateyî ewro ( 05.07.2019) Dîyarbekir de dest pêkerd. Kombîyayîş do heta 8ê Temmuze dewam biko. Kombîyayîşê 32. de do termanê Beledîye ser o xebate bêra kerdene. 

Kombîyayişî 32. yê Guba Xebate Ya Vateyî Dîyarbekir ( 05.07.2019) de dest pêkerd. Kombîyayîş do heta 8ê Temmuze dewam biko. Kombîyayîşê 32. de do termanê Beledîye ser o xebate bêra kerdene. 

Kombîyayîşê Grûba Xebate Ya Vateyî Dîyarbekir de yew otele de beno û 21 kesî kombîyayîş de ca gênê. Grûba Xebate Ya Vateyî nê çend kombîyayîşanê xo yê peyênan de termanê Beledîye ser o xebate kena û vajîyeno ke, grûbe do nê kombîyayîşê xo de na xebata xo temam bikera. 

Goreyo ke vajîya, kombîyayîşê 32. 8ê na menge de, saete 17:00 de qedîyeno.

Moderasyonê kombîyayîşê 32inî Endamê Grûba Xebate ya Vateyî M.Selîm uzun o. 

Grûba Xebate Ya Vateyî Kam a?

Serranê hezar û newsey û heştayî ra pey kovar û rojnameyanê kurdkîyan de hîna vêşî nusîyayîşê kirmanckî (zazakî) bi destpêkê prosesêkê neweyî. Kirmanckî ziwanê fekkî ra derbasê ziwanê nuştekî bîyêne. Ziwanê nuştekî rê qaîdeyî û kodê muşterekî lazim bîy. Ganî kirmanckî hetê çekuyan ra hîna dewlemend bibêne, ganî ferhengê hîrayî û tematikî biamêne amadekerdiş, ganî çekuyê ke ziwanî de estbîy biamêne arêdayîş û arşîvkerdiş. Çunke kirmanckîya fek û şîweyan îmkan nêdayênê ke kes bieşko bi ziwanê nuştekî fikir û hîsanê xo weş îfade bikero. Wendoxan, kirmanckîya ke bi fek û şiweyanê cîya-cîyayan ameynî nuştiş, weş fehm nêkerdêne. Qayîdeyê rastnuştişêkê muşterekî çin bîy. Çîyê ke yew dêrsimijî nuştinî yewê çewlîgij yan zî nuşteyê yew sêwregijî yew pîranij gelek bi zehmetî fehm kerdêne.
 

Seba ke lehçeya kirmanckî ser o bixebetî pancês kirmancê (zazayê) ke şaristan û qezayanê cîya-cîya ra bîy û welatanê Ewropa yê cîyayan de mendêne 2-3-4ê aşma tebaxa 1996 de Stokholm de kom bîy. Beşdaran, nê kombîyayîşî de qerar da ke seba standartkerdişê kirmanckî xebata xo bi hawayêko perîyodîk bidomnê. Dima na grûbe bi nameyê Grûba Xebate ya Vateyî amey naskerdene. Grûba Xebate ya Vateyî heta nika 31 reyî kom bîy. 

Endam û ronayoxanê Grûba Xebate Ya Vateyî ra M. Selîm Uzunî yew roportajê xo yo ke dabi RÛPELA NÛ de seba xebate û ronayîşê Grûba Xebate Ya Vateyî nê melumatî dabî:

Ma êyê Kird (Zaza) yî û Ewropa de bî, ma mîyanê xo de ge-ge meseleye ziwanî, rewşa ziwanî ser o qisê kerdêne. Ma vatêne ‘ma Kurd î, ziwanê ma Kurdkî yo, bes ziwanê ma tena Kurmanckî, Hewremankî, Sorankî nîyo. Lehçeyê ma Zazakî ya. Zazayanê ma, ronşbîr û sîyasetmedaranê ma mîyanê hereketê netewî yê kurdistanî de zaf ca girewtê. Kurdîstan Talî Cemîyetî ra heta Kovara Jin, destpêkê seserrê vîst ra heta serranê 60-70 xeylê kadroyê ma zazayan mîyanê partî û rêxistinan de ca girewtê, hetta bîyê ronayoxê partîyan. Merdimê sey. Saît Elçî, Saît Kirmizitoprak, Faîk Bûcak û Necmeddîn Buyukkaya… Zaf şexsîyetê Zaza estbî. La înan seba xebata ziwanî zaf çî nêkerd. Ma înan zî sucdar nêkenê. La ma înan rexne kenî. Şertê ê wextî cîya bî. 

La nika ma estê, kadroyê ke mîyanê partî û rêxistinanê cîya-cîyayan de ca girewtêne o wext seba xebata Kirdkî (Zazakî) Ewropa de amê têhet. Hema vaje her patî û gelenek ra embazî estbî. Ma Ewropa de amê têhet. Ma mîyanê xo de minaqeşe kerd. Almanya Fransa û Sewêd ra embazî estbî. O wext welat ra têkîlîya ma kêm bî. Şertê ê wextî de wina bi. Ma serra 1994 de amê têhet. Dima ma hîna zaf semey xebata ziwanî amê têhet. Ma va, lazim o ma semey ziwanê xo çîyêk bike. Ma serra 1996 de sewêd de Stockholm de ma amê têhet. Ma mîyanê xo de resê qeneat ke, ma gere ziwanê xo de karêk bike. Ma mecburê ke wina bike. ma wariştê we û ma yow qerar da. Ma va, ma mîyanê xo de yew kombîyayîşêko hîra viraze. Ma da vîst tene merdimî estbî. Ma mîyanê xo de munaqeşe kerd. Ma rewşa ziwanî ser o qisê kerd. Ma qerar da ke mîyanê serrêk de yew yan zî di rey bêrê têhet û kombîyayîş bike,  xebata ziwanî bike. Ma hem problemananê xo hem zî termînolojî ser o munqeşe bike. Ma kombîyayîşo verên de tayn problemê xo yê bingehînî ser o qerar girewtî.

Ma va ke, ma Kurd î, yanê Zazayî Kurd î, Kurdî yow milet ê, û no milet miletêko qedîm o. Ziwanê Kurdan yew ziwan o, tira vanê Kurdkî, feqet mîyanê na kîmlîge de Zazayî estî, Kurmancî estî, Soranî estî û Hewremanî estî. Ma çereçeweya xo bi no qayde na ro. Ma xo Kurd qebul kenî, lehçeya xo zî Kirdkî (Zazakî) qebûl kene. Dima ra zî ma va ‘ma zaza yî la ma heme xo, ziwanê xo cîya-cîya name kenê, tayn mintiqayî xo ra vanê Kirmanc, mesela mintiqaya Dêrsim, Erzîgan û Gimgim xo ra vanê Kirmanc, ziwanê xo rê vanê Kirmanckî, Palu, Çewik û Pîran xo ra vanê Kird, lehçeyê x ora vanê Kirdkî,  Sewrêg , Gerger, Çunguş xo ra vanê Dimilî, ziwanê xo ra vanê Dimilî, tayn cayê ke tede asîmîlasyon zaf o zî xo ra vanê zaza, cayanê sey Maden û Licê wina yo. Ma va, nêbeno, ma rê nameyo muşterek lazim o. Ma ger mîyanê nînan ra yewêk qebûl bikerdêne. Ma nameyê Kirmancî de qerar da. Ma xebata xo de nê nameyî xebitnenê. La ma ê nameyanê binan zî mîyanê xo de xebitnenê. Ma xebata gramerî ra ver na çerçewe na ro û wina dest bi xebate kerde.

Ma kombîyayîş de nê girewtî binê qerar. A bîne zî ma va, na xebata ma xebatêka îdeal a, tede kar çino, menfiet çin o û karîyer çin o. Yanê xebata îdeal û kolektîf a. Ma cayêk ra ardim nêgirewt.  Ma ewilî yew broşur çap kerd. 1966 de. Ma kombîyayîşê diyîn 1997 de kerd. Ma va, pê broşuran no îş nêşino. Ma va, ma yew kovare veje. Wa nameyê Kovare zî Vate bo. Dima ra ma qerar da ke wa nameyê kovare (Vate) bibo nameyê grûba ma. Ma name xo kerd Grûba Xebate ya Vateyî. Bi no qayde nameyê ma zî vajîya orte. Kadroyê ma weş bî. Zafê xo Kirdkî (Zazakî) ser o nuştêne. Malmisanij û Munzur Çem xo ra verî zî zazakî nuştêne. Hem tecrubê ma yo sîyasî estbi hem zî ziwanî ser o zanayîşê ma estbi.

Ma 24 serran ra nat seba ziwanê xo xebate kenî.  Tena emegê ma bes nîyo. Ma şarê xo ra zî wazenî wa wayîrê ziwanê xo vejîyo, ziwanê ma ziwanêko şîrîn, delal û qedim o. Yow milet pê ziwanê xo esta. Yow milet ziwanê xo vînî biko, wesfê miletbîyayîşê xo zî vinî keno. Her çi ra ver ma pêro gere wayîrê ziwanê xo vejîyê. Yow bîna newe ra virazyena, yew dezge yan zî çîyêko bîn… La ziwan vînî bibo peyser nêno. Eke ziwan vinî bibo peyser ardiş zor o. Ez wazena wa wendoxê ma, ma teqip bikê. Hêvîya ma gencê ma yê. Wa gencê ma her ca de her bajar de wayîrê ziwanî vejîyê. Ma înan ra wazenî wa her ca de ziwanê xo de xebate bikî. Wa bizanê ke ziwanê ma ziwanêko şîrîn o dewlemend o. Ma wayîr vejê ke wa no ziwano şîrîn vinî nêbo.  

Xebere: RÛPELA NÛ