Gava derfetên min hebûna, min sibê di bernameyeke „Çarpel MEDYA“ ye taybetî de, bahsa tevya nasnama jina Êzdî û herî zêde cîh bidana van zaniyariyên ku, lêkolînerên ewrûpiyan di sedsalan 19 de bahsa rola jina Êzdî di nav jiyana giştîde kirine, pêşkêşbikirina.

Belê ez ê niha hewilbidim tenê van agahdariyên ku, min bi xêra wergera „google“ û hinek alîkariya xwe , ji ber gotinên lêkolînerên ewrûpiyan, yên ku di sedsala 19 de û di nav bîranînên xwe de bahsa rola jina Êzdî, ya di nav jiyana giştî kirine , bidime nasîn.

Agahdarî dibêjin, lêkolîner û „geryokên ewrûpî yên ku, di sedsala 19an de çûne li herêmên rojhilatê Împeratoriya Osmanîyê de geriyane, di nav bîranînên xwe de bahsa rola jinên Êzdî di nav raya giştî de kirine. 

Geryok  Frederick Forbes, "Jinên êzîdî, berevajî jinên misilmanan, rûyê xwe veneşartibûn. Karên malê dikirin û bi mêran re wek welatên Ewropayê..."(5). Jinên Êzidî bi giranî bi karê malê û xwedîkirina sewalan re mijûl dibûn. Forbes diyar dike ku jinên Êzidî bi taybetî girîngiyê didin paqijiya malê. (6) 

Dîplomatekî din ê gerok, Layard, di bîranînên xwe de dinivîse ku jinên êzîdî bêyî dudilî bi serbestî pê re danûstandin dikirin. "Dema ku ez di bin siya daran de rûdiniştim, keçan li dora min dikeniyan, paşê dest bi nihêrîna li kincên min kirin, li ser tiştên ku ji wan re xerîb xuya dibûn pirsan kirin.

Ya herî wêrek ji wan yek ji wan mişkên xwe diyarî kir. ...), dema ku yên din (...) ji dûr ve rawestiyan, "Wê kulîlkên çolê di porê xwe de xêz dikir." (7) Lê li gorî lêkolîner Îsya Ûsiv, "Jinên êzîdî dema ku zilamên ku nas nedikirin li wan dinihêrîn, neçar bûn ku rûyê xwe bi egên xwe veşêrin." (8)“ „ Ev agahdarî bi xêra wergera „google“ û hinek alîkariya min, ji ber :Ezidi kadınların ve kızların günlük yaşamı hatine wergerandin.