Nuri Aldur.
BARNDOMSBRUNNEN - En historia om sjukdom och minne i brutna rader. 2021, 349 pel.
Ez karim gotina ku pêwîstbû dawí bêt gotin nuha di serê vê nivîsêde bibêjim; pirtuka rojnamevan û nivîskar Göran Greider xwedî naverokeke dewlemend û xwedî kalîteyeke bilinde. Berî bi demekê Göran bi nexweșîya penceșêrê ketibû û di van her dû salên dawîde wî bi gelek êș û zehmetîyan, keft û leftan û mîna ku tekoșerek ji bo armanc û hedefên xwe dixebitê - wî jî li dijî nexweșîya malxerab penceșêrê kete keft û leftêde û bo jîyana xwe di tekoșî.
Gah bi ambulansan û gah jí bi araba xanima xwe (Berit) çûn û hatina neqaba nexweșxanan û malê bo wí bûbû wek karê rojan. Helbet di van kêlîyanda nexweșîyê Göran pir diêșand û laș û canêwî di peritand û ew bêhal dikir. Lé tiștê herî ecêb jî eve ku însan carna teslîm nabé û dixwazê her bi tekoșê: hinek bí sîlah, hinek bi pere û hinek jî bi awayêndin xebata xwe bo hedefên xwe didomînin. Göran jî bi pênus anjí tilih û hișê xwe; kul ú derdê xwe, bîranîn û hêvîyên xwe dianîna ser kaxez an jî iPadê. Piranîya nivîsên pirtukê, wî li nexweșxanên cûda, li korîdor û di odayên ku ew li benda dîtina textoran, rontgenkirinê anjí di textên xwe yî îstîrahetêdebû hatina hûnandin û dawî wî ev berhema delal û bi zad afirandîye. Destê te saxbê Göran Greider.
Göran nuha halî hazir xwe baș dibînê û wî dest bi kar û șixûlê xwe krîye. Balkêșe ku Göran ne tenê li ser nexweșî, dermanan, textoran an jí tenduristîyê xebitîye, wî pirtuka xwe (mîna bexçekî bi gelek rengegulan) bi gelek alîyên jîyanê xemilandîya: li ser zaroktîya xwe, malbat û dostên xwe, civat û welatên xwe pir nivîsîye. Ew qala dê û bavên xwe dikê û rewș û halên wan yên ferdî û hesas jî pêșkêșî me xwendevanan dike û bê guman herkes vî karî nakê, an jî nikarin bikin. Eger mirov bi pirsê bê ma gelo di vê pirtukê de çi heye - hingî bersiv karêt weha bê; ma gelo di pirtukê de çi nîne?
Ji felsefê heta sîyasetê, ji ekonomî heta psîkolojîyê, ji Swêd heta enternasyonalî û ji meselên ferdî heta yên kolektîvî di vê berhemê de cihê xwe girtine – lê evan fenomenan tevan bi awakî sîstematîk û xweșik (ne bela wela anjî bê metodîk) hatina rêzkirin û mîna xetên zêrîn di kevina nav standardên edebîyata zimanê swêdî. Eger ez bibêjim ku ev pirtuk mîna ansîklopedîyekê ye bawerim wê hîç ne xelet be.
Nexweșîya penceșêrê gelek kesan, hem fizîkî û hem jî psîkî, bêhal dike û ditirsênê û helbet Göran jî însana û ew jî gelek caran qala mirinê dike. Herdem dermankirin, cîh/beș guhertin ú hemû awayên tedawîyan Göran bêhal û perîșan dikirin, lê dîsa jî wî hêvîyên xwe hunda nedikirin û ev tișt jî belkî ne qismetê me hemu kesan e.
Fermo em tevde çend gotin anjî hevokên nivîskar ji pirtuka wî pevre bixwênin:
Li korîdora nexweșxanê dengê jineke nexweș têt guhên Göran ku digot: ”mirin ronahîyeke” lê di heman demê de Göran jî di iPada xwe de hevoka ”jîyan ronahîyeke” qeyd dike. p. 84
”….Bavê min detspêkir ku bîranînên xwe binivîsê û nivîsî jî, lê netîce tenê bûne çend hevok û hew. Dayika min yek hevok jî nenivîsî…”. p. 215 -216
”,,,,Dema êșa laș gran dibê, tekoșîn jî hinek kêm dibe. Ez ji tecrûbên xwe dizanim ku dema qebzên zahmet çêdibûn ne ji erd û nejî ji azman tu çare û hêvî nediman……hingí min hawara xwe digihande xwedê û dayika xwe ku werin min ji vî gûwê min rizgar bikin….”. p.263 - 264
”Ez wilo hîs dikim ku ava gurçikê min zêde dibe, ewrekî ecêbî havînî li ser bînayên nexweșxanê xwîyaye û bo kampanya azadbuna Öcalan îmza xwe didim,”. p. 85
20.11.2021