Peymana Sykes-Picot di roja 16.05.1916an de di navbera Brîtanya, Fransa û Rûsya hate îmze kirin. Rûsya piştî Şoreşa 17ê Octobrê ji vê peymanê vekişîya.
Ev peymana li ser armanca parve kirina erdên di bin desthilatdarîya Osmanîyan û ji nûve çêkirina xerîteya Rojhilata Navîn û Rojhilata Nêzîk hatîye îmze kirin. Her çiqwas ev peymana bi %100 pêk nehatibe jî, di encama vê peymanê de, zerara herî mezin gîhaye miletê Kurd û Kurdistanê. Bi Peymana Sykes-Picotê Kurdistan bu çar perçan. Dewleta Tirk, gelek alîyê vê peymane daye îptal kirin.
Piştî Sykes-Picotê , peymanên Sewr û Lozanê hatin îmze kirin. Peymana Sykes-Picot destpêka projeya çarperçebûna Kurdistanê ye. Peymana Lozanê jî di esasê xwe de , ji alîyê çarperçebûna Kurdistanê de,bû tesdîq kirina Sykes-Picotê.
Sykes-Picot neheqîyeke navnetewî ye ku miletê Kurd tûşî bûye.
Û piştî ku sîstema du blokî li cîhanê hakim bû, mixabin, temama cîhanê , di meseleya Kurd û Kurdistanê de ‘’kor, ker û lala’’ bû.
Miletekî îro nifûsa wî 50 milyon e, li ber çavê hemû mirovatîya cîhanê, ji hemû maf û azadîyên xwe, ji dewletbûn û serxwebûna xwe hate bê par kirin.
Perçebûn û bindestî û bê dewletbûna miletê Kurd, di hişmendî û tevna civatê de texrîbateke mezin çêkirîye. Ew cîhana ku çavên xwe ji perçebûn û bindestîya miletê Kurd re girtîye, mixabin çavên xwe ji asîmîlasyon, înkar, îmha û jenosîdên heta nuha li ser miletê me hatîye domandin jî re girtine.
Piştî rûxandina sîstema du blokîyê û bi derketina Pirsa Xelîcê, derzeke baş li Sykes-Picotê ket.
Lê piştî di sala 1992an de avabûna Parlamentoya Başûrê Kurdistanê û di 2003yê de qebûl kirina Herêma Federe ya Başûrê Kurdistanê, ew derza ku li Sykes-Picotê ketibû, kûrtir û firehtir bû. Nuha jî bi referandûma serxwebûnê û bi îlan kirina serxwebûna Başûrê Kurdistanê, Sykest-Picot dê şikesteke mezin bixwe.
Serxwebûna başûrê Kurdistanê, dê bibe destpêka azadî, dewletbûn û serxwebûna her çar perçeyên Kurdistanê.Dê bibe destpêka ruxandina Sykes-Picotê.
Xuşk û birayên delal,
Em wek miletê kurd û gelê Kurdistanê , divê bi dengekî xurt û yekgirtî, bangî cîhanê bikin û bêjin ‘’Êdî bes e. Dewletên cîhanê, divê vê neheqîya ku dest û lingên miletê me girêdayî ye, ji holê rakin.’’
Îro êdî berjewendîyên cîhanê jî, bi guhertina xerîteya nevçeyê û bi çirandina Sykes-Picotê he ye. Divê em li gel cîhanê, vê carê vê peymanê û van xerîtayen biçirînin.
Mafê me yê çarenûsîyê, mafê me yê dewletbûnê mafekî rewa ye; divê em bi biryardarî li dûv vê daxwaz û mafê xwe rawestin.
Di salên 1900an de, Kurd di sehayê de, di dîplomasîyê de, di yekitî û projeyeka netewî de jî zeîf bûn; li ser maseyê jî zeîf bûn. Jiber wê jî, gava ku Kurdistan perçebûn em bê xwedî û bê hêz bûn.
Lê îro dinya ne dinya berê ye. Kurd ne Kurdên berê ne.
Êdî Kurd aktorekî esasî ne . Li Başûrê Kurdistanê li gel hemû pirsgirêkên xwe ve jî, ji federalîyê em bi ber serxwebûnê ve dimeşin.
Li Rojavayê Kurdistanê li gek hemû kêmasî û şaşitîyên xwe ve jî, Kurd hêdî hêdî statuyekê bi dest dixin.
Li Rojhilatê Kurdistanê tevgera azadîya Kurdistanê di nav xebateke nuh de ne.
Li Bakurê Kurdistanê, her çiqwas bi şer û pevçûn û siyaseta wêran kirinê, dixwazin rê li ber doza azadîya Kurdistanê bigirin jî; her çiqwas, sîyaseta şaş rê li ber vê nîyeta xêrnexwazan xweştir dike jî; êdî ‘’tîr ji kevanê derketîye’’. Tu kes dê nikaribe rêya azadîyê bigirin.
Kilîda azadî, serxwebûn û serkeftinê jî , yekgirtineke li ser nirxên netewî û Kurdistanî ye.
Careke din bi rêz û hurmet bixêrhatinîya we dikim.
Û dibêjim,
Mirin Ji Sykes-Picot û Lozanê re
Azadî ji çar alîyê Kurdistanê re
Bijî serxwebûna başûrê Kurdistanê
Mustafa Özçelik
Serokê Giştî yê PAKê