Merkezê Xeberan
Bajarê Batmanî de (Êlih) polîsan nêverdabi wa deyîrbaz DODAN bi kurdkî deyran vajo, ci rê antegî vetbi.
Nê muameleyê polîsan, qedexeyê ziwanê Kurdkî newe ra ard rojeve.
Vejîyabi meydan ke bajarê Batmanî de polîsan nêverrdayo wa hunermend DODAN deyranê Kurdkî vajo. Xebera astengkerdişê vatişê deyra Kurdkî, newe ra bîya sebebê nîqaşê gelo Kurdkî çiqas ‘hûqûqî’ ya û qebûl bîya. Walîtîya Batmanî beyanatê xo de vatbi "Seba ke rûhsatê kargehî çin bi, coka hunermendî rê mudaxele bîyo”. No sebeb, sebebêko bes û rast nîyo ke, DODANo ke deyra Kurdkî vatêne mikrofonunê ey destê ey ra ame girewtene. Walîtî eşkênê roja bîne şêro kargeh û uca rê muamele bikerdêne. Îcab nêkerdêne gama ke deyîrbaz deyre vatêne polîsan ci rê mudaxele kerd. Ma pêro newe ra fehm kerd ke, hema zî Kurdkî rê, ziwanê ma rê tehemûlê înan çin o.
Ewro mektebanê Dewleta Tirkîya sey dersa weçînaye heqê wendişê Kurdkî ameyo qebûl kerdene. Xeylê unîwersîteyanê Tirkîya de Beşê Edebîyatî û Ziwanê Kurdkî estê. TRT Kurdî sey qanalêkê dewleta Tirkîye bi Kurdkî weşan keno.
Di demeke ku ev gavên fiîlî, resmî li Tirkîyeyê hatine avêtin li ber çav in; Sererkanê Artêşa Tirkîyeyê yê berê İlker başbug hîna jî dibêje ‘’Zimanekî bi navê Zimanê Kurdî tune ye’’.
No proses de Tirkîya de gamê fiîlî û resmî ke amê eştene bewlî yê; Seba ke PAK programê xo de behsê ziwanê Kurdkî keno, Serdozgerê Mehkemeya Berze ya Tirkîya (Serdozgerê Yargitayî) bi ‘nîjadperestî’ PAK sûcdar keno.
Eke Sererkanê Artêşa Tirkîya yo verîn İlker Başbug bieşko hema zî vajo ‘Wina yew ziwan çin o”, Serdozgerê Yargitayî bi no qayde bifikirîyo û helweste bigîro û dima ra polîs û walîyê Dewleta Tirkîya zî ziwanê Kurdî ser o qedexeyan ronê, no hînî ma rê ecêb nêno.
Ziwanê Kurdkî ser o qedexe meseleyêka nimite nîya.
Gorê Qanûnê Bingehînî yê Tirkîya û gorê heme qanûnanê dewleta Tirkîya, her keso ke hemwelatîyê Tirkîya bo, o ‘Tirk’ hesibyeno û kam ke behsê ziwanê Kurdkî, behsê Kurdan biko
‘o nijadperest o, cîyayî keno’’.
Her çî ra ver gere estbîyayîşê miletê Kurd, estbîyayîşê ziwanê kurdkî û perwerdeyê ziwanê Kurdkî qanûnê Bingehîn û heme qanûnê Dewleta Tirkîya de ca bigîrê û bêrê qebûlkerdene.
Dima ra zî gere sîstemê perwerdeyîya Dewlet Tirkîya de, çapemenî de projeyê psîkolojîkî û sosyolojîkî bêrê bedilnayîş û xebatêka zanistî û hîra bêra kerdene. Bi nê bedilnayîşan û xebatan lazim o estbîyayîşê miletê Kurd, hişmendî û wîcdanê her Tirk, Ereb, Laz û Çerkezî ke Tirkîya û Kurdistan de cuyenê de ca bigîro. Gereke her hetê heyatî de kulturo ke her kesêk bi nasnameyê xo yê etnîkî bêro qebûlkerdiş ca bigîro.
Ziwanê Dayîke estbîyayîşê yew şarî yo. Esteyê yew şarî ziwan o û dewamîya yew şarî bi ziwanê xo beno. Dewleta Tirkîya Vakûrê Kurdistanî de bi polîtîkayanê xo yê asîmîlasyonî û înkarî, nêverdaya wa Kurdkî bibo ziwanê perwerdeyî û Kurdkî (Kurmancî û Zazakî) qedexe kerda. Dewleta Tirkîya zerarêko pîl daya şarê ma. Vakûrê kurdistanî û tirkîya de qasê 25 mîlyon Kurdî estê. Gere Kurdê ma sey wazîfeyêko mîllî hetêk ra seba heqê xo yê perwerdeyî mucadele bikê, hetê ra zî seba heqê xo yê hûqûqî mucadele bikê. Gere hetêk ra zî seba musayîşê Kurdkî xebate bikê. Û firsendê ke kewtê destê înan bixebitnê. Wayîrvejyayîşê Kurdkî wayîrvejyayîşê sibarojê miletê Kurd o."
Belê, ABCya mesela, bi nê gaman dest pêkena.
30.09.2019
Buroya Çapemenî û Têkilî ya PAKî