Rêxistinê Ziwan yê Diyarbekirî wesîleya dest pêkerdişê demê perwerdeyî ra vengdayîş kerdê ke wa zimanê Kurdî bêro naskerdene.
Platforma Ziwanê Kurdî û Tora Kultur û Ziwanê Kurdî Parka Koşuyolu ya Diyarbekirî de beyanat day çapemenî. Beyanat hetê vervatoxê Platformê Ziwanê Kurdkî Şerefxan Cizîrî ra ame wendiş.
Beyanatê Platforma Ziwanê Kurdî û Tora Kultur û Ziwanê Kurdî cêr de yo:
Ewro Tirkîya û Vakurê Kurdîstanî de termînê perwerdeyî yê serranê 2022-2023yî dest pêkeno. Seke 99 serrî yo ke heta nika vîyart, Gedeyê ke maye û pîyê înan Tirk nîyê, bitaybetî zî bi mîlyonan gedeyanê kurdan rê heqê perwerdeyê bi ziwanê kurdkî nêbîyo heqê qanûnî.
Do gedeyê kurdan reyna wendegehanê Tirkîya de bi polîtîkayanê asîmîlekerdişan, heqê perwerdeyê bi ziwanê kurdkî ra mehrum bimanê û bêrê helênayene.
Do nê wendegehan de, heme daraxanê perwerdeyî de, perwerdeyê bi ziwanê tirkî gedeyanê kurdan ser o bêro ferzkerdene. Goya tay reformê şenikî ke heta nika warê ziwanî de ameyê kerdene zî, bi metodanê cîyayan vernîya înan yenê girewtene. Sîyaseto fermî babeta ziwanê kurdkî de dirîyîye keno. No welat de 84 milyon merdimî ciwîyenê. Tewr tay hîrê ra yew bi eslê xo kurd ê.
Reyna Tirkîya de, semedo ke perwerdeyê bi ziwanê tirkî bidê dayene verdibistanan ra heta unîversîteyan mîlyon û panc sey hezarî mamostayî hetê Wazaretê Perwerdeyî ra ameyê wezîfedarkerdene. Labelê semedê bi mîlyonan gedeyanê kurd termînê perwerdeyê serranê 2020-2021î tena mamostayêk, semedê termînê perwerdeyî yê serranê 2021-2022yî zî hîrê mamostayî ameyê wezîfedarkerdene. Goreyê dayeyanê fermî heta nika semedê ziwanê kurdkî tena 79 mamostayî ameyê wezîfedarkerdene. Eke rasta zî heqê perwerdeyê bi ziwanê kurdkî heqo normal bibayêne ganî bi se hezaran mamostayê kurdkî biameyêne wezîfedarkerdene. Şertanê demokratîk û seyyewbînan de lazim bi ke seba wendekaranê kurdan panc sey hezarî mamostayê ziwanê kurdkî biameyêne wezîfedarkerdene.
La goreyê sîyasetê fermîyî heqê gedeyanê kurd û tirkan seypê nîyê. Îmkanê seba perwerdeyê bi ziwanê kurdkî hema-hema çinî yê. Amancê dewleta Tirke babeta ziwanî de asîmîleyê kurdkî yo.
Na rastîye wezîfedarkerdişê mamostayan de zaf bi zelalî asena. No daye bi tena sereyê xo bêstatubîyayîşê şarê kurdî verê çiman de rakeno.
Xora awanbîyayîşê Komara Tirkîya ra heta ewro, na 99 serrî ya yew awanîyêke seba perwerdeyê bi ziwanê kurdkî nêameya viraştene.
Dewleta Tirkîya heta nika ziwanê kurdkî çinî hesibnayo. Sazîyê ke xebata ziwanê kurdkî kerdêne zî bi qerarnameyanê hukmê qanûnî de berê înan ameyo morkerdene
Na şêla dewlete bi rûmetanê demokrasî û seyyewbînan rê binde û qet yewbînî nêtepîşenê. Semedo ke astengî û qedexeyê verba heqê perwerdeyê bi ziwanê kurdkî orte ra wedarîyê;
-Lazim o maddaya 42yine ya qanûnê bingêyînî ya bi tedeyîyê;
"Tirkîya de tirkî ra teber ziwananê bînan de perwerde qet nêyeno dayene."
Bêro sererastkerdene yan zî na madda Qanûnê Bingêyînî ra bêro vetene.
-Lazim o Peymana Heqanê Gedeyan a Neteweyê Yewbîyayeyî, bi heme maddayanê xo hetê dewleta Tirkîya ra bêra qebulkerdene.
Seba heme gedeyê ke no welat de ciwîyenê, înan rê Heqê kultur, ziwan, nasname û perwerdeyê bi ziwanê dayîke bêrê normalkerdene.
Xeylê sazî û dezgehanê heqanê merdiman ,çi mîyanê welat de çi teberê welat de, gelekî rey razînebîyayîşê xo nîşan dayî û veng da. La çi heyf o ke wezîfedarê dewleta Tirkîya qerarê xo yo nemeşrû yê înkar û çinîhesinayîşê zafkulturîye, zafziwanîye de israr kena.
Ma zî verba nê polîtîkayanê asîmîlekerdiş û înkaran de bi yew veng vanê;
Ziwanê kurdkî mifteyê azadîya şarê kurd o.
Eynî wext de ziwanê kurdkî nîşanê statuyê sîyasî yê şarê kurd o. Heta ke waştişê şarê kurd yê verdibistanan ra heta unîversîteyan perwerdeyê bi ziwanê kurdkî bêro caardene û ziwanê kurdkî no welat de bibo "Ziwano fermî" do têkoşînê şarê kurd yê kultur, ziwan, nasnameyo azad û cuya birûmete dewam bikero.
Ma pêro pîya qîrenê û veng danê;
*Ziwanê ma rûmetê ma yo.
*Ziwanê ma estbîyayîşê ma yo.
*Bê ziwan cuye nêbena.
Ma do verba sîyasetê asîmîlekerdişî û qedexeyanê vernîya perwerdeyê ziwanê kurdkî de heme waranê cuye de
* Bi kurdkî qalî bikerê.
* Bi kurdkî biwanê.
* Bi kurdkî binusê.
* Bi kurdkî bifikirê.
* Bi kurdkî biciwîyê.
*Biciwîyo Têkoşînê Şarê Kurd yê Meşrû û Heqdar!
*Biciwîyo Têkoşînê Kultur û Ziwanê Kurdkî yo qerardar!
12ê Êlule 2022 Amed
PLATFORMÊ ZIWANÊ KURDKÎ
TORA ZIWAN Û KULTURÊ KURDKÎ