Enwer Yilmaz
Nê serranê peyênan de semedo ke ziwanê Kurdkî rê xizmet bêro kerdiş dezgeyê sîvîlî yenê ronayîş. Mîyanê ma Kurdan de ronayîşê organîzasyon, dezge û platform karêko rehet o. Wexto ke nê organîzasyonî yenî ronayîş ma vînenê ke tena Kurdkîya Kurmanckî esas yena girewtiş û ca nêdîyeno Kirdkî (Zazakî)
Wexto ke hereket yan zî platform yan zî torê ziwanî û kulturî yenî ronayîş sey aksesuar qismen bi çend çekuyan ca dîyeno Zazakî. La pey ra... Pey ra seke zazakî çin ya û binê tehlûkeyî de nîya ci rê wayîr nêvejîyeno.
Xora nê organîzasyonî demêk badê cû sist benê û fonksîyonê înan qedîyeno. To dî binê ci pûç vejîyaû hêdî-hêdî helîyay şîy. Ez her tim vana, ziwanê ma bi çend aktîvîteyan bi ronayîşê çend komel û platforman nêxilsyeno. Her çî ra ver welatê ma rê statûyêk lazim a. Nêbi gere ziwanê ma mîyanê sîstemê perwerdeyî de ganî ca bigîro, ser o xebatê akademîkî bêrê kerdene, her şaristan de beşe Kurdolojî bêrê akerdene. Dewlete xora semedê çînkerdişê ziwanê ma xebata xo kena, karê xo domnena û semedo ke ziwanê ma pê tirkî bihelno,şarê biko tirk çi destê aye ra yeno texsîr nêkena, kena.
La ma se kenî! Ez vînena ke ma zî no war de zaf hol nîyê. Ez samîmîyet û duristîya nê însananê ke xebata ziwanî kenî, dezgeyan awan kenî rê çîyêk nêvana. Hurmet nîşan dana. La ma sere de vindî kenî. Semedo ke ca nêdîyeno Zazakî sey edeletê îlahî nê dezgeyê ziwanî zî zemanêk badê cû helîyenî, şinî. Hevalê ma yê Kurmancî eke sey wazîfeyêk ewilî semedê Zazakî çîyêk nêkerê samîmîyetê înan zî keweno binê tehlûkeyî.
Welatê ma de da 3-4 mîlyon Kurdê Zazayî estê. Eke nîmeyê înan bi ziwanê xo qalî bikê, 2 mîlyon însanî estî ke Kirdkî (Zazakî) qalî kenî. No, nifusêko gird o. Dinya de tay dewletî estî ke nifusê înan hende nîyo. Bakîurê Kurdistanî de qederê ma û Kurmancan yew o. Dewlete çi kena Kurmancan eynî çî kena Zazayan zî. Partîyanê ma yê sîyasîyan de Kurdê ke Kurmancî Kurdê ke Zazakî qalî kenî pîya xebata sîyasî kenê. Ma pîya zulum vînenê, kewenê hepisxaneyan, surgun benê. Ma her ca de sey way û birayan ê.
La wexto ke babete bena xebata ziwanê Kurdkî, to dî kurmancan xo eşt vernî. Dima ra a xebate bena xebata kurmanckî. La name Kurdkî yo. Ma baş bizane ke wexto ke to va Kurdkî heme lehçeye Kurdkî kewenê mîyan. Hevalê ma yê Kurmancî zî na qebûl kenê. La to dî dima ra a xebate ra zî xêyrêk nêvînenê.
Serrêk verê cû Platformê Ziwanê Kurdkî (PZK) amebi ronayîş, beyanat û xebatê ey pêro Kurmanckîbî. Bê yew di tekstan mi nêdî înan ca da zazakî. Mîyanê ci de şexsê Kirdî zî estbî la ê şexsî badê mîyanê xebate ra vejyayê. Nika se kenî, xebate dewam kena yan ney nêzana. Muhîmîya PZK na bî ke 7 partîyê Kurdan mîyan de ca girewtêne. Eke bikê baş o, la eke ancî zî ca nêdê ziwanê ma xeyrê ci çin o.
Çîyo ke ez wazena bêro fehmkerdiş no yo ke, nê platfom û hereketan de sey prensîp gere zêde ra ca bidîyo Kurdkîya Kirdkî (Zazakî) qey ez wîna vana; Ma pêro zanê ke, Kirdkî (Zazakî) hema vaje sekerat de ya. Helbet Bakûrê Kurdistanî de rewşa Kurmanckî zî zaf baş nîya. La hetê çapemenî, weşanxane û edebîyatî ra hîna ronişta, wayîrê hêzêk a û semedo ke parçeyanê Kurdistanî ê bînan de zî bi aktif qisey bena sekerat de ney, cuyena, weş a û sey Zazakî binê tehlûkeyî de nîya.
7 aşmî verê cû Dîyarbekir de bi konferansêk bi namê ‘Torê Ziwanî û Kulturî’ platfornêk ame ronayîş. Ancî heme beyanatî û îzahatî Kurmanckî bî.
Nika zî Hereketê Ziwanî (HEZKURD) ameyo ronayîş. Roja detpêkî ra ez teqîp kena, yew tek beyanatê xo de hema ca nêdayo Zazakî. Merdim fehm keno ke hevalê ma yê Kurmancan xo rê platformêk nayo ro û dest bi xebate kerdê. Ez hurmet nişan dana û serkewtiş wazena. La sey platfomanê verênan eke ca nêdîyo zazakî wa vajê ‘Hereketê Kurmancî’ ma zazayan rencîde nêkerê. Eke ma xo mîyan de wîna bike, zazakî nêvîne, çîne bihebne û wayîrê ci nêvejîyê gelo tirkî wayîrê ziwanê ma vejyenê! O wext qismêk Zazayî zî vejyenê orte vanê ‘ Ma şima ra nîyê’ Zazakî ziwanêko cîya yo. Ma bi no qayde bi destê xo malzeme danê dewlete û kesê ke vanê ‘Zazayî Kurd nîyê’
Ma bi serrano ke vanê, ciwanîya ma de gijikê ma bi sipî. Ez nimuneyêk bidî û şima rê xatir biwazî. Ez nêvajî şima bi xo teqîp bikêne. Bakûrê Kurdistanî de Partîya Aazadîya Kurdistanî (PAK) esta ma pêro zanê. Xora nika dewlete wazena semedê nameyê aye a biqefilno. PAK Çend serrîyo ke heme beyanatênê xo, têkilîya mîyanê partîya xo de bi daîmî ca dana her di lehçeyanê Kurdkî Kurmancî û Kirdkî. Tena bê PAKî yew tek parîya Kurdan û dezgeyê Kurdan wîna nêkeno. Qestê mi weşanxneyî nîyê. Partîyê Kurdan ê. Zaf zor û zehmet nîyo. Tena samîmîyet bibo bes o. xora lazim o heme partîyê Kurdan heme beyanatanê xo de ca bide Kirdkî (Zazakî) eke behsê xebata netewî kenê wa ewilî lehçeyanê Kurdkî seypê bigîrê.
Werekna HEZKURD zî sey verênan Zazakî çîne nêhesibnêne. Nêkewtêne mîyanê nê eybî. Nika medyaya Sosyale ser o propagandaya xo kenî. Wa bikê heqê înan o. La ganî merdim pers biko. Şima qey ca nêdanê Zazakî? Şima perwerdeyê Kurdkî wazenê gelo Kurdkî ra qestê şima tena Kurmanckî ya. Şima qala îtîfaqê Kurdan kenê. Lüzum keno ke ewilî şima lehçeyanê Kurdkî rê wayîr vejîyê.
Şima vanê ma do nê rojan de Diyarbekir, Wan, Riha û Mêrdîn de kombîyayîşan virazê. Gelo şima nê kombîyayîşan de behsê Zazakî zî bikê yan ney?
Aşkerayo ke platforman û hereketanê ziwanî de zaf ca nêdîyeno lehçeya ma. Na kemanîyêka pîl a û ganî na xeletî rê ma vaje hînî bes o!
RÛPELA NÛ